Svako od vas verovatno ima neke svoje favorite kada su putevi u Srbiji u pitanju. U mom slučaju evo, skoro tri decenije kako aktivno vozim motocikle i ništa se promenilo nije. Po meni, najpoželjniji put za “otkačiti se” je #22 (E-761, Kraljevo – Raška) ili “Dolina jorgovana”. Ambijent, kvalitet asfalta, krivine, trajanje (dužina)… po meni su bez premca u Srbiji.
Moj drugi favorit nema takve krivine, još manje takav kvalitet asfalta… međutim, na njemu se ubedljivo najlepše osećam. Radi se o putu #34 (Veliko Gradište – Kladovo), poznatom i kao “Dunavska magistrala”. To je put na kome je najveća verovatnoća da ćete me sresti u toku sezone. Ako ga u sezoni ne išpartam po nekoliko puta, ništa nisam uradio. Osim fenomenalnog ambijenta, na #34 i njegovom okruženju nalaze se lokacije koje svakako zaslužuju da budu posećene.
Jedno od tih mesta je svakako i Golubac sa svojom tvrđavom.
Golubačka tvrđava podignuta je na samom ulazu u Đerdapsku klisuru, na mestu gde Dunav najširi u svom toku (6,5 Km) prelazi u tesnac Karpatskih planina. Tvrđava je predstavljala važno srednjovekovno vojno pogranično utvrđenje, planski građeno zbog vojno-strategijskog značaja mesta. Odavde se lako mogao kontrolisati sav kopneni i vodeni put koji je povezivao istok i zapad, a strme i nepristupačne Ridanske litice, na kojima je izgrađena Tvrđava, i sama reka, bili su joj prirodna zaštita. Zbog ovakvog položaja, tokom XIV i XV veka, pogranične sile, Ugarska i Srbija, a potom i Otomanska imperija, borile su se da osvoje Golubačku tvrđavu jer su time sticali kontrolu i moć nad državnom granicom.
Prvi put u istorijskim izvorima Golubačka tvrđava se pominje 1335. godine kao utvrđenje sa ugarskom vojnom posadom. Iako je osnovana pre pomenute godine, ne zna se ko ju je i kada tačno podigao. Njeno ime na srednjovekovnim kartama ispisano je na različitim jezicima: Galambas, Galambocz, Colombazo, Columbaz, Columbarum, Taubersburg, Tawbenstein, Peristerin, Giwerdzinlik… i u svakom osnovu čini reč -golub. Misteriju imena objašnjavaju srednjovekovne legende, a jedna od najpoznatijih govori o osmanskom zapovedniku grada koji se zaljubio u lepu meštanku Golubanu. Odbijajući da uđe u njegov harem, Golubana je kažnjena tako što je okovana za stenu da bi se pokajala. Njeno odbijanje pokornosti turskom komandantu odvelo ju je u smrt. Po njoj, Tvrđava je dobila ime Golubac, a stena, koja i danas viri iz Dunava (na slici ispod), nosi ime ”Baba-kaj” ( tur.” pokaj se”).
Srednjovekovni Golubac nastao je na ostacima starijeg rimskog utvređenja. Od 803. godine, do 1018. godine, područje je pripadalo Prvom Bugarskom carstvu, Vizantijskom carstvu od tada do 1193. godine, a Drugom Bugarskom carstvu do 1257. godine. Dobar strateški položaj prepoznali su i srednjovekovni graditelji, te su iskoristili osnove starijih utvrđenja za izgradnju novih tvrđava. Sagrađen je na obali Dunava na samom ulazu u Đerdapsku klisuru, na liticama uzvišenja Radana. Na ovom mestu nalazila se rimska tvrđava Vico Cuppae, a u srednjem veku ovde je podignuto novo utvrđenje kao vojna tvrđava za borbu hladnim oružjem i važno strateško uporište. Na osnovu istorijskih, arhitektonskih i arheoloških podataka smatra se da je grad nastao u drugoj polovini 13. i početkom 14. veka i da su ga gradili Srbi. Vremenom je osnovni izgled tvrđave menjan, pošto je mnogo puta dograđivana i prilagođavana potrebama artiljerije, ali svoj današnji izgled dobila je krajem 15. veka.
Neposredno posle Prvog svetskog rata kroz stenu, na kojoj se tvrđava nalazi, probijen je magistralni put koji prolazi kroz tvrđavu, koristeći obe kolske kapije u utvrđenju. Glavna ulazna kapija je srušena bez prethodno urađene dokumentacije. Ovaj put je najkraća veza Srbije sa istočnim delovima Balkanskog poluostrva, tako da su se neretko kroz tvrđavu provlačili šleperi, koji su jedva da mogu proći kroz kapije.
Neposredno pred obnovu tvrđave, napravljen je novi tunel 20-30 metara dalje i izvan tvrđave, dok je postojeći zatvoren za korišćenje u saobraćajne svrhe. Izgradnjom HE na Dunavu, njegov nivo kod Golupca se podigao, tako da su najniži delovi grada potopljeni. Zbog svog istorijskog značaja i izuzetne arhitektonske vrednosti, Golubačka tvrđava je proglašena za spomenik od izuzetnog značaja 1979. godine.
Kao što sam napisao, ovuda sam prošao nebrojano puta… danju, noću, tokom svih godišnjih doba… i uvek sam našao vremena da se zaustavim makar na nekoliko trenutaka. Iako se dosta promenilo, iako više nije dostupno i divlje kao pre (ograde, ulaznice, radno vreme…) ovo mesto me i dalje jako privlači.
Samo neke od uspomena…
Godina 1995. Stojim u sredini ispred svog Suzukija GSX-R 750, tada sam imao dvadeset i jednu godinu.
Godine 2011. tvrđava je i dalje bila u izvornom stanju…
Koliko je “napeto” bilo za šlepere koji su prolazili kroz tvrđavu, svedoči i detalj sa moje fotografije koju sam “kropovao”. Redovno sam nailazio na šlepere zaglavljene u kapiji tvrđave. Mnogi od njih su morali da ispuštaju i pritisak u gumama da bi prošli…
Golubačka tvđava kao moj nepresušni izvor inspiracije na svakom proputovanju.
Golubačka tvrđava 
Još fotografija Golubačke tvrđave možete pogledati u temi na forumu.
Takođe predlažemo da pročitate predloge i putopise koje smo ranije objavljivali. Njih možete pročitati ovde.
Da li želite da dobijate obaveštenja o novim tekstovima?
Svakog petka ujutro šaljemo email sa listom tekstova koje smo objavili te nedelje, svima koji su se prijavili na BJBikers email bilten. Na taj način možete ostati u toku sa novostima, čak i ako neki tekst propustite u toku nedelje…
 prelazi u tesnac){kind=link}